«Ժողովուրդը պետք է որոշի, թե որն է իր երկրի օրհներգը»

Նորից հանրային հնչեղություն է ստացել մեր երկրի պետական օրհներգը վերափոխելու հարցը: Խոսվում է Արամ Խաչատրյանի օրհներգը վերականգնելու մասին, հիշատակվում են նաև Կոմիտասի «Հայաստանը», Ազնավուրի «Քեզ համար, Հայաստանը»: Կա նաև այլ տեսակետ` օրհներգը փոխելու ժամանակը չէ, սակայն խաչատրյանական օրհներգը վերադարձնելու մասին ԱԺ փոխնախագահի հայտարարությունից հետո կրքերը չեն հանդարտվում:

Ի վերջո, ո՞վ պետք է ընտրի երկրի օրհներգը: Մեր այս հարցին ի պատասխան` կոմպոզիտոր ԱՎԵՏԻՍ ԲԵՐԲԵՐՅԱՆԸ նշեց, որ նախկին բոլոր գոծընթացները` հանձնաժողովներ, մրցույթներ, որոշումներ, տապալվել են, արդյունքում օրհներգը օդի մեջ է մնացել. «Սա շատ լուրջ խնդիր է և եթե այն իսկապես ինչ-որ տեղ պետք է տանի, միանշանակ պետք է անցկացվի համահայկական հանրաքվե։ Պետական խորհրդանիշը որևէ մեկի, որևէ խմբավորման, կուսակցության մենաշնորհը չէ: ժողովուրդը պետք է որոշի, թե որն է իր երկրի պետական օրհներգը»: Բայց կոմպոզիտորը կարծում է, որ հարցը կմարի, կստացվի, որ խաղում էին ժողովրդի զգացմունքների հետ: Արամ Խաչատրյանի երաժշտությունը նա անգերազանցելի է համարում` իբրև օրհներգ, օրհներգի կերտվածք, ազգային դիմագիծ: Համամիտ է, որ բառերը սովետական են ու հին շունչ ունեն, բայց կարելի է վերափոխել կամ նոր տեքստ գրել:
Հետաքրքրվեցի` այս դեպքում առավել մեծ է բառերի՞ ազդեցությունը, թե՞ երաժշտության: «Երաշտությունն ու տեքստը համահավասար են, բայց հիմնականում, երբ օրհներգը տարբեր միջոցառումների ժամանակ հնչում է, մարդիկ ոտքի են կանգնում, հնչում է միայն երաժշտությունը»,- նկատեց երաժիշտը:

Ինչու՞ այդպես էլ չսիրեցինք «գործող» օրհներգը: Ավետիս Բերբերյանը նշեց, որ երաժշտությունը կառուցվածքի տեսակետից հայկական չէ, տեքստային առումով շատերը բողոքում են, որ բավական լացուկոծ կա մեջը, պատերազմ, ու քանի որ սկզբնապես եղել է «մեր հայրենիք թշվառ, անտեր», կան որոշակի կոդեր, որ ազդում են մարդկանց զգացողությունների վրա: «Իսկ օրհներգը երկրի ներկան, անցյալը և, մասնավորապես, ապագան խորհրդանշող ազգային կոդն է»,- եզրահանգեց կոմպոզիտորը:

«Չկա՞ն արդյոք նոր և լավ օրհներգի տարբերակներ» հարցն ուղղեցինք կոմպոզիտոր ԷԴՄՈՆԴ ՄԱԿԱՐՅԱՆԻՆ: «Գուցե եղել են, գուցե մարդիկ մինչ այսօր էլ ստեղծում են իրենց տարբերակները, բայց Արամ Խաչատրյանի երաժշտությունը, կարծում եմ, նախընտրելի է և՛ օբյեկտիվ, և՛ սուբյեկտիվ պատճառներով: Օբյեկտիվ, որովհետև, ինձ թվում է, որ այն կառուցվածքով և ձևաչափով համապատասխանում է օրհներգին, բացի դրանից, հիմքում կա շարական, ինչը նույնպես շատ կարևոր է: Սուբյեկտիվ կողմն այն է, որ միջազգային ասպարեզում իր հստակ ձեռագիրն ունեցող Արամ Խաչատրյանը լինի ՀՀ օրհներգի հեղինակը»: Նկատեցի, որ այդ տեսակետից կարելի է ասպարեզ բերել նաև Շառլ Ազնավուրի «Քեզ համար, Հայաստան» երգը օրհներգի վերածելու գաղափարը: «Ազնավուրի «Քեզ համար, Հայաստանը» երգարվեստի եզակի գոհարներից է, շատ գեղեցիկ ստեղծագործություն է, բայց որպես օրհներգ ակնհայտորեն զիջում է խաչատրյանական տարբերակին»,- ասաց կոմպոզիտորը:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ